Zijn Surinaamse vrienden noemden hem al Kali voordat hij een zin had gerapt. Kali is niet alleen een Hindoestaanse godin, ook de naamgever van Jamaicaanse wiet, en Natalio Rijssel, oftewel Kalibwoy, was hier al op vroege leeftijd groot liefhebber van. Nog steeds trouwens, daar schaamt hij zich ook niet voor. “Van mezelf ben ik wild; rusteloos. Ik ben altijd energiek geweest. Het is een verslaving. Mijn lichaam vraagt er om.” Het maakt de Amsterdammer niet minder productief. Na diverse gastbijdragen dropt hij binnenkort al weer zijn tweede mixtape van het jaar. Op woensdag 20 december releast Kalibwoy zijn nieuwe dancehall-tape KKK, wat staat voor Kronic Kali Karlito. In de Melkweg wordt hij begeleid door the Xperience Band met een enorme lijst gastartiesten als Jayh, Keizer, Maikal X, Hydroboyz, Green Gang, Zwart Licht en Rocks. Lees onderaan het artikel hoe je kaarten kunt winnen. Een gesprek met de Amsterdammer over Suriname, familie, hiphop en de toekomstplannen.
“Mijn moeder wilde terug naar Suriname en ik moest alles achterlaten. Ik was veertien en daar al zeker zes jaar niet meer geweest. We waren er net een dag toen ik wat jongens voor ons huis op de hoek zag zitten. Ik zette mijn Sizzla cd keihard aan zodat ze het konden horen en zouden weten dat ik ook met die muziek ben. Toen ze keken, liep ik naar ze toe. ‘Waar kan ik hier wiet kopen?’ BAM, dat was die klik. Vanaf die dag konden we rollen. Oela en Guri hadden een osso zonder televisie met enkel een cassetterecorder met kale dancehallbeats. De hele dag spitten zij Surinaamse teksten over die tape. Ik had nog nooit zoiets meegemaakt. Ik zag voor het eerst echt hoe muziek ontstond. Ik was inmiddels vijftien geworden en ging bij mijn vader in Nederland wonen. Ik zei vóór vertrek dat ik hun dj zou worden, want dat misten ze nog. Mijn vader was dj dus ik zou dat wel even leren. Dat duurde natuurlijk veel te lang voor een jonge wilde jongen dus begon ik teksten te schrijven. Inmiddels had mijn vader mij uit huis gezet en ging ik bij een mattie wonen. Ook daar werd dagelijks gerapt. Die uitdaging maakte me gek en ik deed niets anders dan teksten schrijven en spitten. Ik had schriften en boeken vol. Ik schreef in de bus, in de metro, mensen spreken me er nog wel eens op aan. Het groeide uit tot freestyles op straat en full-band jamsessies. Ik heb altijd die Surinaamse vrienden en hun drive in mijn achterhoofd gehad.” In 2010 ging Kalibwoy voor het eerst weer terug naar Suriname. Zijn oude vrienden bleken zijn wapenfeiten op de voet gevolgd te hebben (‘Facebook is groot in Suriname’). “Suri’s zeggen altijd: In Nederland leef je niet, hier werk je. In Suriname leef je echt. Het heeft mijn kijk veranderd. Het systematisch-materialistische hierzo probeer ik zo veel mogelijk te negeren.” Op zijn negentiende kreeg Kali zijn eerste kind. Zijn dochter is inmiddels vijf. Onlangs beviel zijn vriendin van de tweede, een zoon. “Thuis ben ik vader, ben ik scherp; Natalio. Ik ben een slappe vader hoor”, hij lacht. “Als mijn zoon even gilt, heb ik hem al weer opgetild. Mijn dochtertje is belachelijk slim. Soms lijkt het alsof ik met een meisje van veertien zit te praten. Zij heeft mij zo door.” Kalibwoy groeide op zonder zijn vader en zegt nog elke dag te leren om zelf een goed vaderfiguur te zijn. “Ik had meer een matties-band met mijn vader. Ik werd op mijn vierde aan hem voorgesteld en zei: ‘ik wil niet dat jij mijn vader bent’. We gingen naar de Intertoys en ik mocht alles uitkiezen wat ik wilde. Tot zijn ergernis koos ik een pieklein autootje, om er vanaf te zijn. Wij hebben echt precies hetzelfde karakter. De band tussen ons is in de loop der jaren gegroeid. Het muzikale heb ik van hem. Mijn vader is de beste vriend van Glaze (Glaze Haynes UK, in de jaren ‘90 presentator bij TMF) en samen maakten ze die prime-time, midden jaren negentig, heel actief mee. Ze spraken bijvoorbeeld met Biggie en ik hoorde al die verhalen. Ik werd als kleine jongen voorgesteld aan Shyrock (Maikal X), Postman, E-Life, hij kent ze allemaal. Als je mijn vader nu zou zien, zou je denken dat het mijn broer was. We zijn beiden rusteloze levensgenieters. We zijn nu niet meer cool, als je jong bent zeg je soms domme dingen. Sinds twee jaar praten we weer af en toe, maar ik heb geen idee waar hij nu leeft. De laatste keer dat ik hem sprak was ‘ie in Gambia volgens mij. Hij wil de wereld zien. Ik besef wel steeds meer hoe belangrijk familie is. Het is een cliche, maar familie is echt iets om op terug te vallen. Als artiest kun je jezelf zo belangrijk gaan vinden en dan ga je domme dingen doen. Regelmatig moet je terug naar de basis.” “Kalibwoy is een karakter. Ik denk dat elke muzikant wel een karakter is. Je kunt niet fulltime artiest zijn. Aan de andere kant denk ik dat ik meer Kalibwoy ben dan Natalio. Ik ga hier voor en zal er alles aan doen om te bereiken wat ik voor me zie. Ik denk dat ik een topartiest kan worden. Slapen doe ik weinig, er is altijd onrust in mijn hoofd. Ook als ik om vijf uur slaap, sta ik om negen uur op. Ik zit zo’n vier keer per week in de studio. Elke dag laat ik een track of een featuring achter.” Vaste prik is zijn bezoek aan coffeeshop Prix d'Ami, iedereen kent hem daar inmiddels. Het is de levensgenieter in Kali. “Ik accepteer het leven zoals het is. Voor mij is dat genieten van het leven. Ik kan rondkomen van duizend euro, maar ook van vijftig. Dat geld komt van optredens en een hosseltje hier en daar. Niets groots hoor, maar een gewone baan lukt me gewoon niet. Ik heb het ooit drie weken volgehouden, in een coffeeshop nog wel. Ik weet dat werken voor een baas normaal is en ik voel me echt niet te goed ofzo, maar ik kan het gewoon niet. Dat is ook de reden dat ik nog als ongetekend artiest bezig ben. Zo lang ik die vrijheid kan behouden en mezelf nog kan verrijken met kennis van het vak is het een juist pad. Liever dat ik er wat langer over doe en tien keer op mijn bek ga, dan dat ik in een jaar alles heb wegggegeven en weggetekend en artistiek ben opgedroogd. Ga je te snel, dan ben je er zo weer uit. Het is een lange maar mooie weg.” Sinds de finale van de Grote Prijs in 2010 is Kalibwoy zich bewust meer bezig gaan houden met de Nederlandse hiphopscene. “Je krijgt een mooie waardering vanuit die scene en ik werd echt vanuit diverse hoeken gefeliciteerd, dan wil je ook iets terug doen. Daarnaast zijn het gewoon goede artiesten en staat de Nederlandse scene steeds steviger. Ik vind het goed om te zien hoe independent labels opkomen en hun zaken steeds beter op orde hebben. Het is goed om te zien dat steeds meer mensen er geld mee verdienen.” Tegelijk heeft hij ook kritiek op de artiesten. “Ik word zo moe van dat demotiverende gelul van oude rappers die met een ‘vroeger was alles beter’ verhaal komen. Die mensen hebben drie of vier jaar geleden hun ding gedaan, komen weer terug of brengen zelf helemaal niets meer uit en focussen zich op dingen die ze niet leuk vinden, in plaats van dat ze het in een andere tak gaan zoeken. Motiveer jonge artiesten juist en laat artiesten die jij goed vindt groter worden dan de artiest waar je moeite mee hebt. Ik vind het jammer dat ik Raymzter zo zie tweeten. Ik heb hem inmiddels ook gesproken en hij vindt het dope wat ik doe, maar waarom anderen zo afkraken? Of neem U-Niq, die man klaagt al lang terwijl hij zelf manager is van Broederliefde. Die jongens staan net zo goed voor de hiphop van deze tijd. Mijn mattie Taya (Badboy Taya) klaagt ook alleen maar. Ga rappen Taya, zeg ik hem, Lexxxus ook. Mensen kijken naar jullie op, doe daar iets positiefs mee. Neem een voorbeeld aan Maikal X. Hij stond aan de basis van mijn carriere, ik tape daar nog steeds vaak. Maar ook Rass Motivated, Royston Williams, Smokey en Waxfiend hebben bij hem hun basis liggen. Maikal blijft wie hij is en maakt wat hij maakt, maar stimuleert ook andere artiesten en hun muzikale keuzes. Dat is nodig. Stel je voor dat voetbalcoaches zich tegen nieuwe spelinzichten zouden verzetten.” Langzaam durft Kalibwoy aan een debuutplaat te denken. Riep hij na het winnen van de Grote Prijs 2010 nog dat hij pas zou releasen als hij de HMH kon vullen, inmiddels ziet hij mogelijkheden voor een album. “Ik zei dat omdat ik niet iemand wil worden die een plaat dropt die niets doet. Dat mensen zeggen dat mijn debuut niets teweeg heeft gebracht. Er moet wel een achterban zijn. Natuurlijk riep ik als jonge mc dat ik die dancehall wel even over ging nemen, maar inmiddels staat er ook echt wat en begint men internationaal ook naar mij om te kijken. Tegelijk ben ik met DJ Jah bezig om structuur aan te brengen en een team op te bouwen. Er komt een kantoor en een studio. Een album ga ik niet in eigen beheer uitbrengen, maar met behulp van een label.” Inmiddels is Jah de man die je belt om Kalibwoy te bereiken. Het geeft hem naar eigen zeggen veel rust. “Ik ben soms te Natalio voor Kalibwoy, te humble en goedgezind. Dat is prima, maar wil je doorbreken, dan moet je ook aan jezelf denken.” Tegelijk zorgen die vriendendiensten er wel voor dat hij nu zijn adressenboek kan aanspreken voor de avond in de Melkweg. “Ik vraag mensen nooit om iets terug, maar nu kan ik een aantal toegoedbonnen inwisselen en hebben we een heel mooie line-up.” Kalibwoy schat dat er op dit moment zo’n honderd man in de Nederlandse underground met dancehall bezig is. Hij zegt zich tegenwoordig niet meer te hoeven verdedigen voor zijn Surinaamse roots binnen een Jamaicaans muziekgenre. Steeds vaker krijgt hij via mail, Facebook of in Youtube-comments positieve reacties van Jamaicaanse artiesten en hardcore liefhebbers. Belangrijk hierin is dat Kali zijn roots ook niet verloochend. “In veel van mijn tracks noem ik Suriname of Surinaamse woorden. Ik ben trots op Suriname en respecteer Jamaicanen. De afgelopen tien, twintig jaar zijn veel Jamaicaanse artiesten op Suriname geweest en hebben ze gezien dat het eigenlijk een soort klein Jamaica is. De manager van Barrington Levy was in Nederland en sprong een gat in de lucht toen hij een track van me hoorde. We mailen nog af en toe. Shaggy was op Buma Rotterdam Beats en hoorde een track van me tijdens Jamrock. Hij werd gek en vroeg iedereen van wie die track was. Ik krijg ook goede reacties vanuit de Jamaicaanse gemeenschap in Nederland. Zij zeggen mij dat ik daarheen zou moeten gaan. ‘Je gaat mighty respect krijgen’, roepen ze. Ik ben nog nooit in Jamaica geweest. Laatst werd ik gewezen op Fransen die hele choreografieën op mijn tracks hebben, te gek! Het gaat sowieso gebeuren, daar ben ik van overtuigd.” De nieuwe mixtape KKK (“achtentwintig dancehall knallers”) wordt op 20 december gepresenteert in Melkweg Amsterdam. Op de tape staan onder andere gastbijdragen van Maikal X, MCA, Royston Williams, Mostaman, King Koyeba. Bekijk hier het affiche. De tape zal die avond ook te koop zijn. State Magazine mag 3x2 kaarten voor deze avond weggeven, lees hier hoe je mee doet .