Toen Alloysious Massaquoi zijn bandgenoot Graham Hastings, samen tweederde van het Schotse collectief Young Fathers , op het podium zoende, reageerden er mensen op de eerste rij met “Oh, you batty boys”. Precies de reactie die ze zochten: mensen confronteren met iets waar ze zich niet comfortabel bij voelden. Het is een treffende actie, die als illustratie voor de kern van Young Fathers’ muziek zou kunnen dienen. Het duistere, elektronische, door hiphop geïnspireerde universum dat de heren op hun debuutplaat DEAD creëren is gebaseerd op toelaten van invloeden en impulsen, niet op afkaderen of beperken. Het drietal laat duisternis en gekte toe, door vervreemdende samenzang en onthechtende ritmes, maar kan tegelijkertijd intiem en melodieus klinken, dankzij de bijna zwoele r&b-vocalen die soms de kop opsteken.
Daarmee komen we gelijk bij de belangrijkste kwaliteit van het Schotse drietal: de dynamiek. Een tijd geleden vroegen de Beastie Boys zich af of er nog hiphopgroepen bestonden: geen samenraapsels van rappers die allen een eigen zestien bars voor hun rekening nemen, maar collectieven die elkaar aanvullen binnen hetzelfde couplet. Voor Young Fathers geldt dat laatste, hoewel ze grotendeels maling hebben aan de gangbare couplet/refrein-structuur. Van raps, zang en staccato gepraat tot losse klanken: de manier waarop die elementen samengaan zorgt voor een spanning, die de muziek naar een hoger plan tilt. Neem de achtergrondvocalen in de tweede helft van 'Just Another Bullet' of de stemklanken tijdens de laatste verse van 'War'. Het is dat spel met dynamiek dat ervoor zorgt dat DEAD zo opvalt tussen recent verschenen hiphopalbums. Instrumentaal gezien past hun muziek perfect bij het stemgebruik. Het is zeer gevarieerd, van kale bassen tot ritmeloze synthesizers tot overstuurde beats. Hier en daar is kritiek te horen over Young Fathers' manier van optreden. Ze hebben geen enkel contact met het publiek, zijn erg in zichzelf gekeerd. Zelf verklaren ze dat vanuit een drang naar authenticiteit: waarom zou je opgewekt moeten zijn op het podium op momenten dat je je niet anders voelt? Op 'Dip' rappen ze niet voor niets: “The bitterest truth is better than the sweetest lies”. Toch zorgt het serieuze karakter, dat goed past bij de duistere toon van hun muziek, ervoor dat DEAD voorzien is van een zwaarte die je moet liggen. Het non-conformisme waarmee de heren bruggen slaan tussen verschillende, soms onlogische geluidscombinaties vergt geduld van de luisteraar – precies zoals ze dat live door hun voor hiphop onconventionele podiumpresentatie ook vragen. Dat gezegd hebbende, is hun caleidoscopische trip door de duisternis ruim de moeite waard. De teksten verhalen over wanhoop, dreiging en onderdrukking – met beeldspraak die intrigeert (“Born is the king, malnourished and thin”) en verwijzingen die onverwachts zijn (“Turning Dorian Grey, I behave this way”, naar Oscar Wilde ). Enerzijds past Young Fathers goed in de Britse hiphoptraditie van donkere, elektronische beats (vooral: grime), maar ze geven er een geheel eigen, genreoverstijgende invulling aan. Meer nog past DEAD tussen andere eigengereide Britten als Mike Skinner, Roots Manuva en Ghostpoet, die weliswaar hiphop als beginpunt hebben, maar zich in hun beste werk niet geremd voelen door hokjesgeest. Want als één duidelijk is geworden, is het dat dit officiële debuut van Young Fathers een bewijs van klasse is, dat blijft intrigeren. (8.0)