Artikel: Sticks vond zijn vrijheid terug

“Een tijdje geleden heb ik voor mezelf besloten ‘fuck it, ik ga kappen met rappen’. Ik wilde me echt toeleggen op andere dingen en had Rico, Glenn (Typhoon, red.) en enkele anderen al ingelicht. Ik wilde niet nog een keer een Fakkelbrigade plaat maken, nog een keer dat rondje doen. Ik was er echt heel ziek van dat alles wat ik deed te maken had met muziek, met hiphop. Ik voelde me beklemd en dat gaat enorm tegen je werken. Zeker acht jaar lang had ik de ziekelijke drang om elke dag te schrijven. Dat is nu voorbij. Ik blokkeerde door de verwachtingen, vooral die van mezelf. En geforceerd muziek maken, werkt niet. Zul je zien: zodra ik het ze verteld had, viel de druk van het moeten presteren van me af en kon ik weer vrij rappen.” Laat dat nu net de vibe zijn, die je krijgt van Sticks’ nieuwe EP. De negen tracks op Bukowski klinken ontspannen, speels en frivool. Alsof er een last van zijn schouders is gevallen. De bijna blijmoedige samplebeats van Dokter Moon versterken dit gevoel alleen maar. Het is misschien wel zijn beste solowerk in jaren. Beluister hier alvast de eerste track Terugkeer is Aanstaande (Villa 65 Ode).

 

“The difference between art and life is that art is more bearable” ― Charles Bukowski Charles Bukowski “Toen ik een paar jaar geleden echt veel begon te lezen, waren zijn boeken de eerste die me echt aanspraken”, zegt de Zwollenaar over de Amerikaanse schrijver Charles Bukowski (1920 - 1994) . “Niet heel veel jongeren kennen zijn werk, dat was mijn belangrijkste reden om de EP naar hem te vernoemen. Ik vind het tof als mensen zijn werk via deze titel ontdekken. Los van het feit dat ik me vaak kan vinden in de dingen die hij zegt en dat ik zijn boeken meesterlijk geschreven vind; recht voor zijn raap, no-nonsense en geen zwierige zinnen. De tofste literatuur is voor mij heel rechttoe rechtaan. Daarnaast schrijft hij ook nog eens over vrouwen, drank; de zelfkant van de maatschappij. Niet per se waar ik zelf ook over schrijf, maar ik vind het wel heel interessant. En natuurlijk klinkt het ook gewoon tof: Stick Bukowski”, Sticks glimlacht. “Je kunt zijn boeken zien als mijn The Wire, al is hij wel echt heel donker en negatief, zo ben ik niet.” “I don't hate people. I just feel better when they aren't around” ― Charles Bukowski Hans Teeuwen-punt “Zo word ik nog wel eens getypeerd, als een nors persoon. Maar dat valt allemaal reuze mee. Als artiest heb ik wel een hang naar donkerdere beats. Maar ik ben nu al veel vrijer dan afgelopen jaren in de muziek die ik maak. Deze EP is niet voor niets het resultaat van drie dagen heel ongedwongen muziek maken; rekening houden met niets. Het is echt een cliché, maar dingen moeten echt even goed tegenzitten om te beseffen dat randzaken, waar je over zat te stressen, er uiteindelijk nauwelijks toe doen. Ik zou vader worden, dat ging niet door. Dat gaf me een andere kijk op dingen. Dát is echt drama waar je mee wordt geconfronteerd. Dan is zo’n rapje schrijven en wat men daar van vindt heel onbelangrijk. Daarnaast zat ik voor mijn gevoel op zo’n Hans Teeuwen-punt, dan is het nooit goed: de ene helft van je publiek wil dat je iets nieuws gaat doen en de andere helft wil dat je precies hetzelfde blijft doen. Ik wilde me niet voor de rest van mijn leven blijven bewijzen voor hetzelfde groepje mensen. Ik ben geen twintiger meer.” “You have to die a few times before you can really live” ― Charles Bukowski Vrolijker “Jay-Z, Snoop of Nas worden mooi oud. Tegelijkertijd zie je dat bij hen die stempel van ‘beste mc’ of ‘top 5 mc’ er niet meer zozeer toe doet. Zij zijn een naam op zich. Ik zou dat in Nederland ook wel willen zien en tegelijkertijd leg ik mezelf die eeuwige competitie ook op. Dat put je uit en dan is het niet leuk meer. Maar nogmaals: dan gebeurt er een keer echt iets ernstigs in je leven en denk je ook: ‘wat doe je moeilijk, ga gewoon rappen man’. Daarmee laat je iets los en maken heel veel zaken niet meer uit. Ik hoef geen nieuw publiek meer aan te boren. Ik vind het tof als mensen waarderen wat ik doe, maar morgen waarderen ze weer wat anders. Je kunt de publieke opinie ook niet echt sturen. Ik ben niet cynisch, maar zie gewoon dat heel weinig mensen hun eigen mening vormen. Ik wil me daar gewoon niet meer druk over maken. Je moet dat uitschakelen als je muziek wil maken. Je kunt niet iedereen tevreden stellen, nieuwe helden zullen opstaan en het haantjesgedrag gaat er een beetje vanaf. Vroeger wilde ik de beste zijn in mc’en. Maar als je na tien albums nog niet je punt hebt gemaakt, dan moet je toch maar eens gaan denken om iets anders te gaan doen. Ik heb bepaald dat ik mijn punt heb gemaakt en nu kan ik weer andere doelen stellen. Ik merk dat nu die haantje-de-voorste-vibe weg is, de muziek weer beter wordt. Ik hoef niet meer mee te doen met de jonge mc’s, dat slaat nergens op. Hier voel ik me veel lekkerder bij en ik ben ook een stuk vrolijker.” “An intellectual says a simple thing in a hard way. An artist says a hard thing in a simple way” ― Charles Bukowski Concurrentie ‘De wereld zal nooit weten hoe grappig Sticks echt is’. Geconfronteerd met de uitspraak van concullega Jiggy Djé moet Sticks hartelijk lachen. “Wij hebben de afgelopen tijd een heel goede band opgebouwd. Ik leer veel van hem voor wat betreft de Fakkelteitgroep . Hij heeft ook altijd de strijd gehad, die ik beschrijf. Daar ontstond ook deels onze concurrentie uit. Ik weet zeker dat hij op zijn albums een aantal lines onder water naar mij toe heeft, vise versa ook wel. Dat is logisch. Je komt allebei uit een groep, gaat allebei solo, je hebt beiden een radioprogramma, werkt beiden op de Herman Brood Academie , hij heeft Ark en ik de Fakkelteitgroep. Je lijkt meer op elkaar dan je wil toegeven, daar kun je moeilijk over doen of veel van elkaar opsteken. Uiteindelijk is het iemand die ik graag bel als ik ergens mee zit op muziekgebied. En daarbuiten ook. Het is gewoon volwassen worden, in feite.” “The free soul is rare, but you know it when you see it - basically because you feel good, very good, when you are near or with them” ― Charles Bukowski Geen Delic Volgend jaar is Opgezwolle langer gestopt dan dat de groep bestond. Met zijn frisse blik en motivatie zegt Sticks ook anders terug te kijken op die tijd. The gift and the curse noemt hij het. “Aan de ene kant is het heel tof dat je die albums hebt kunnen maken, platen die mensen heel hoog hebben zitten. Aan de andere kant is het ook super kut. Zo weet ik zeker dat A.R.T. niet de credits krijgt die hij verdient, omdat mensen zeggen: ‘het is geen Delic’. Dat is zo zonde. Terwijl hij twee platen heeft uitgebracht die beiden in de top 10 van de albumchart zijn binnengekomen. Ik zeg hem vaak dat mensen niet realiseren dat hij een hitproducer is.” Bijna dagelijks wordt Sticks aangesproken door liefhebbers die zeggen dat ze de Opgezwolle tijd missen. Soms staat zijn pet goed en knikt ‘ie. Andere dagen raakt het hem en is het antwoord ‘alleen maar FTG’. “Ik vraag zo iemand wel eens wat voor werk ‘ie doet en wat hij daarvoor deed. ‘Ja man, toen je dat deed vond ik je goed. Dat werk dat je nu levert, is echt niets’, antwoord ik dan. Soms plaatst dat zo’n opmerking even in perspectief. ‘Ik wil wel weer die platen gaan maken, maar dan moet jij terug naar de brugklas’. Tegelijk snap ik ook waar die emoties vandaan komen. Het is natuurlijk tegelijk een heel groot compliment.” “The shortest distance between two points is often unbearable” ― Charles Bukowski Smoken en schrijven De drie leden van Opgezwolle gingen, zoals bekend, eind 2007 uit elkaar. “Het was een goed moment om te stoppen. Met Rico is het contact altijd hecht gebleven, met Delic is ook contact. Nu bijvoorbeeld voor die Opgeduveld re-issue. Ik woon nu op een steenworp van zowel Typhoon, Jawat! en Delic. Rico zal altijd een heel goede vriend van mij blijven. Jarenlang was het vrijwel elke avond samen smoken en schrijven. Toen kregen we shows waardoor je elkaar al vier, vijf keer per week ziet. Je krijgt relaties, koopt een huis en hebt een totaal ander leven dan als twintiger. Dan zie je elkaar minder. Maar als ik, zoals vorige week, met hem in de studio zit, dan is het gelijk weer van ‘dit moeten we vaker doen’. Bij beide mc’s kwam het afgelopen jaar een einde aan een lange relatie, maar dit gedeelde lot wordt niet besproken. “Ik uit me wat moeilijk, dus zijn leven bespreken we, maar mijn dingen houd ik toch voor me. Ik voel een enorme drempel om over dat soort dingen te praten.” Artistiek gezien zijn de twee uit elkaar gegroeid, dat geeft Sticks ruiterlijk toe. “We hadden ook in Opgezwolle al wel een andere rol. Ergens zijn we altijd als dag en nacht geweest. Maar dat maakt het alleen maar interessanter, denk ik. Je kan wel iets samen maken terwijl je niet op dezelfde golflengte zit. Andre 3000 en Big Boi (Outkast, red.) zitten ook niet op één lijn, maar hebben samen wel prachtige platen gemaakt. Er zijn altijd wel eens irritaties over en weer, maar dat is vriendschap.” Vervolgens toont een grimas op Sticks’ gezicht. Hij vindt zijn laatste uitspraak zoet en corny. Het ligt hem niet als emoties op tafel komen in een serieuze context. “The problem with the world is that the intelligent people are full of doubts, while the stupid ones are full of confidence” ― Charles Bukowski Ronnie Flex Door zijn radiowerk, contact met collega’s en werk op de Herman Brood Academie (HBA) heeft Sticks veel meer zicht op en respect gekregen voor andere Nederlandse hiphop-artiesten. “Die Nouveau Riche dingen zie ik hier op de HBA wekelijks groeien. Ik vind dat oprecht tof. Zij hebben een eigen geluid en eigen houding. Vijf of zes jaar geleden maakte ik me misschien nog druk over die ‘echte hiphop’-discussie, maar I don’t give a flying fuck, echt! De hiphop waar ik verliefd op ben geworden is natuurlijk hondertachtig graden verwijderd van wat je nu ziet. Het is van anti-establishment naar establishment gegaan. Aan de andere kant, die lines van Ronnie Flex in Geert Wilderniss over Bob Marley en John Williams, hoe nonsensical ook, vind ik fakking tof. Wanneer je nergens meer de lol van in kan zien en alles wat je deelt is negatief, waar praat je dan over? Ik weet wel dat ik vroeger over echte hiphop heb gerapt, maar later zei ik ook ‘dit vind ik echte shit, maar zeg me wat is daar de definitie van?’. Dat is voor Kees de Koning weer anders dan voor Jiggy enzovoorts. Dat maakt het toch juist leuk? Muziek moet iets met me doen. Of dat nou is dat het me aan het denken zet, of dat ik hardop lach door zo’n banale line over John Williams. Ol’ Dirty Bastard was toch ook gewoon fakking funny!” “Great art is horseshit, buy tacos” ― Charles Bukowski Ego “Een groot ego is essentieel om jarenlang aan jezelf en je kunst te werken, zeker wanneer je dit met een groot publiek wil delen. Maar wanneer je dat ego in perspectief plaats, kun je je ook meer inzetten voor anderen. Ik geniet er nu meer van als straks de Freez plaat op waarde wordt geschat en dat hij als een waardevolle aanvulling voor muziek wordt gezien, dan dat ik zelf met een nieuw album komt dat goed wordt ontvangen.” Zelfs wanneer het scenario hem wordt voorgehouden dat Freez groter wordt dan hij ooit is geweest, blijft Sticks bij zijn punt. “Dan blijk ik naast een goed rapper iemand met een goed oog voor talent”, hij laat een stilte vallen en schiet dan in de lach. “...en dan is mijn ego ook weer gestreeld.” De EP Stick Bukowski verschijnt op 28 november online en op Spotify. Ook zal de EP beperkt fysiek verkrijgbaar zijn vanaf 1 december, bij Plato en in de webshop van TopNotch. De release is tevens op 1 december in Even Dansen, Zwolle. De zaal is open vanaf 23.00, aanvang 0.00. Luister hieronder alvast naar de eerste track.