Voor State maakt recensent Joris Heemskerk regelmatig een mixtape roundup. Met een hele zomer vol mixtapegekte is er ook een bespreking nodig van de opvallendste en beste tapes.
Doe B Baby Jesus Doe B rockt een ooglapje. Dat was tot nu toe redelijk not done in de rapgame, maar Slick Ricks alleenrecht op het piratenaccessoire blijkt dit jaar officieel verlopen. Doe B draagt het lapje wegens een kogel die zijn oog trof, wat hem tegelijk inspireerde tot het volgen van zijn muzikale hart en voor altijd de rapgame boven de dopegame te verkiezen. Dat ontroert, nietwaar? En Doe B heeft het sindsdien gelukkig best goed voor elkaar. T.I. pikte hem op en tekende hem op zijn Grand Hustle label, de remix van 'Let Me Find Out', met daarop ook T.I. en Juicy J, werd een straathit. Met Baby Jesus legt hij nu na enkele onopgemerkte tapes zijn eerste, volwassen mixtape op de mat. De gezette rapper uit Alabama blijft daar vooral erg kalm onder, is te horen tijdens opener 'God Flow'. Een indrukwekkend rustig relaas dat hij draagt met zijn diepe, 8Ball-achtige stemgeluid, “Started out with peanuts / young street dreamer / feeling like Ace Briggy when he first quit the cleaners”, het rolt zo lekker makkelijk van zijn tong. 'Fugazi', met zijn beat vol diepe bassen is standaard banger materiaal, net als 'Paid the Plug'. 'Return of the Mac' is dan weer pure countryrap a la Pimp C, met een supermuzikale beat vol twang-gitaar en schemerige synthlines. Op 'Hood Memories' gaat de autotune aan en je moet wel een hele erge hekel aan het stemvervormmachien hebben wil je hier slecht op gaan. Een symfonische beat en de melodieuze flow van Doe B maken er een smeuïg geheel van. Maar als je meer van de ingeoliede, vrouwenverleidende autotune variant bent dan is 'That’s You' een echte aanbeveling. Dat die autotune ook verkeerd, of ronduit saai, uit kan pakken bewijst 'Patrick Swayze', waar Doe B cliché na cliché spit. Gelukkig is er altijd nog Zaytoven om de boel recht te hosselen met een heerlijk speelse zomerbeat, 'Monkey On My Back' past Doe B als een XXL t-shirt. Nieuw producersfenomeen Metro Boomin levert even later voor '30 Piece' een spannende beat vol diep pompende synths waar Doe B weer een stuk energieker in opgaat. Dikzak heeft een prima mixtape voor je, echt waar. Z Money Rich B4 Rap Chicago, alweer. De stad is tegenwoordig gezegend met zeer vruchtbare hiphop-grond. En zoals in veel vruchtbare grond groeit er vanalles. Je vindt er kille, kiezelharde straatrap van Chief Keef en zijn Gloryboys maar ook immens vindingrijke suburb-creativiteit van Chance The Rapper en de homie Vic Mensa. Z Money is gewoon de volgende in het rijtje, meer Keef dan Chance trouwens, en meer Gucci Mane dan Keef, ook. Buiten zijn thuisstad heeft de 20-jarige rapper nog nauwelijks een profiel maar daar komt met deze verzameling muziek op zak snel verandering in. Met behoorlijke schijt aan populaire marketingplannetjes brengt hij deze twee tapes afgelopen zomer op dezelfde dag uit. Z Money simpelweg does not give a fuck en dat straalt hij ook uit op deze twee tapes. Zomerhit van het jaar is onbetwist 'Everything' met het geniaal aanstekelijk refrein “Don’t you wish that you could wake up and buy everything” en ook “everything and the money isn’t everything? / what you mean / color green / that be everything”. Geloof me, de laconieke (niet luie) mompelflow waarmee hij dit van zijn tong laat druppelen is niet veel minder dan fantastisch. Z Money is jong en vol branie. Een rapper die zich thuis voelt in een wereld waar Gucci Mane de mompelflow tot een kunst verhief. Z Money neemt dat nog een stapje verder, zijn raps zijn soms niet te ontcijferen maar hij doorweeft ze met zoveel hooks en vocale melodie dat het nergens saai of vervelend wordt. 'Cocky', 'Regular', 'Want My Money' zijn allemaal voorzien van oorwurmende refreintjes die weken aan één stuk in je hoofd rondhangen. Van de twee is RichB4Rap de tape met de meeste potentie, aan het eind zakt het geheel een beetje in wat de gedachte meebrengt dat hij de twee eigenlijk op één perfecte tape kwijt had gekund, dan was hij er misschien zelfs vandoor gegaan met de eerzame titel 'Mixtape van het Jaar', ofzo. Maar het jaar is nog niet helemaal voorbij, de zomer onderhand wel, dus draai 'Everything' nog een keertje en doe dat dansje dat je altijd doet. Shy Glizzy Law 2 “I got money problems / I got money problems / I can’t do what I want / I feel fucking awful.” Gelukkig is er altijd een rapper die echt écht is. Die zelfs de situatie van gezinnen zo ver als in Nederland erkent en de pijn voelt van een pas getrouwd stel met twee hypotheken. Zonder gein: Shy Glizzy is anders dan andere rappers, allereerst is er die buitenaardse stem. Die hoge tsjierp die soms scherp contrasteert met de straatharde teksten die hij op..uh..tsjierpt. Hij is ook een gevoelsmens, in essentie meer blues dan bling. Ook eerder een straatrat die rapt in plaats van een rapper die doet alsof hij een straatrat is. Op deze mixtape maakt hij op efficiënte wijze gebruik van aloude straatrapformules; de bombastische beats zijn ook hier volop te vinden maar het sentiment in zijn teksten is veel meer gefocust op de struggle. Het is dan ook niet gek dat zowel Kevin Gates als Starlito, de twee meest emotioneel duidende rappers dit jaar, elk een nummer meedoen. Toch is er een verschil tussen Shy Glizzy en deze twee. Waar Gates en Lito hun verhaal vaak boven een hook of refrein stellen, moet Glizzy in elke track een voorspelbare oorwurm stoppen. Soms gaat dat ten koste van een goede beat, of een goede tekst. Alle tracktitels zijn iets te voorspelbaar in de hooks of refreintjes verwerkt. Een talent als Shy Glizzy vertrouw je toch iets meer creativiteit toe. Op deze mixtape is hij op zijn best als hij de blues opzoekt. Soms is de uitkomst dan zelfs ronduit indrukwekkend: 'Free The Gang' is zo’n hoogtepunt, over een ingetogen beat rapt hij: “You threw your life away / they took your life away”. De emotie druipt ervan af. Ook de beat voor 'The N Word' (met Starlito), bestaand uit piano en kalme hihats is ideale ondergrond voor peinzende Glizzy lines en een Starlito die op kenmerkende wijze zijn twijfel en onzekerheid uit. Law 2 is in potentie een van de betere tapes deze maand maar het is jammer dat hij zo gemakkelijk omspringt met zijn hooks. Als hij daar wat zorgvuldiger mee aan de slag gaat heeft deze kleine grote man een klassieke mixtape zonder meer in zich. Trinidad Jame$ 10 Pc. Mild Deze man is 99% vieze swag, 1% raptechniek. Hij is een rapper die liever in de Cosmopolitan van zijn zus bladert dan dat hij alle Illmatic -teksten uitprint en van buiten leert. Of dat een negatieve aanbeveling is, is een kwestie van smaak maar de man is een goed voorbeeld van vorm boven substantie. Zijn makkelijke stemgeluid, simplistische raps en flamboyante persoonlijkheid zijn allemaal uitstekende ingrediënten voor een mooie carrière. En als de man een hit heeft dan heeft hij een hit, dat bewees hij vorig jaar met 'All Gold Everything', maar daar bleef het dan ook bij. Sindsdien is er weinig hitmateriaal uit zijn studio in Atlanta komen waaien. Dat komt vooral ook omdat hij zo ongelooflijk gemakzuchtig is als het om zijn mixtapes gaat. Elke rapper weet dat je tegenwoordig minstens één keiharde straathit nodig hebt wil je tape een succes worden. En die hits zijn op 10 Pc. Mild nergens te bekennen. Teveel tracks zijn gebaseerd op halve ideeën die in de praktijk te chaotisch en rommelig uitpakken. 'Hipster Strip Club' zweeft op een wietwolk van een beat, James croont er zwoel overheen, Drake op downers, maar ook gewoon saai. Pas echt tenenkrommend is 'Quez', dat klinkt als een psychotische paddotrip op misschien wel de slechtste beat van het jaar. Zelfs Danny Brown weet die foute trui niet meer recht te breien. 'Jumpin Off Texas' is een betere poging tot een energiek nummer. Rich Homie Quan maakt zijn opwachting en bewijst zich weer als een vocale wervelwind die elke hook en verse voorziet van een vreemd maar lekker elan. Zo zijn het bij James vaak de gasten die hem op zijn eigen nummers van kant maken en dat is niet de beste manier om een succesverhaal te schrijven. Zijn debuut vorig jaar was eerder een grove schets van een mixtape dan een glanzend pakketje kant-en-klare Atlanta-rap, maar die tape had nog een paar ideeën waar een naïef soort potentie in doorklonk. Die charme mist hier totaal. 10 Pc. Mild is een belachelijk gemakkelijk in elkaar geflanste draak van een tape. Het talent kan niet alleen uit swagger bestaan vrind, doe eens iets beter je best. Die bangers zitten ergens in je verstopt, je moet alleen nog een manier vinden om ze eruit te wringen. Stalley Honest Cowboy Sommige gebeurtenissen blijven voor altijd in nevelen gehuld. Hoe kan het toch gebeuren dat een middelmatige realiteits-rapper als Stalley bij het flashy label van de dikste sprookjesverteller in de game terecht komt? Dat is behoorlijk gek. Stalley past nergens in het Ciroc-gesponsorde plaatje waar Rick Ross voor staat en verkiest altijd de underdog positie boven de overwinnaarsmentaliteit die Ross doorgaans uit wil stralen. Als het gaat om het schilderen van wijdse gangsterpanorama’s is Stalley zeker niet je favoriete rapper. Toch heeft de man uit Ohio een redelijk brede fanbase, die zweren bij zijn down to earth raps. Stalley is de rapper die altijd zal blijven stilstaan bij zijn never-had-nothing-verleden maar heeft daar vaak veel teveel tekst nodig. De essentie van een goede raptrack zit ook in een memorabele hook die meteen in je hoofd plaatsneemt en juist dat vergeet hij vaak. Dat bewijst deze nieuwe tape van de man eens te meer. Een nummer als 'Swangin’', met Scarface notabene, zou eigenlijk een ultieme zomerjam moeten zijn. De Blockbeattaz-beat is perfect maar wordt door Stalleys kant-noch-wal-flow helemaal om zeep geholpen. 'Samson' is dan beter gelukt met een Ross-sample als hook en een duistere goth-beat die Stalleys matige flow enigszins verbloemt. Dat geldt ook voor de dromerige ondersteuning die zangeres Crystal Torres biedt op 'The Highest' dat ondanks het vermoeiende Mary Jane-thema lekker uit de verf komt. Het Blockbeattaz-team dat hem op Honest Cowboy grotendeels assisteert levert uitstekend werk. De beat van westkustlegende DJ Quik in samenwerking met Cardo valt een beetje tegen maar over het algemeen zijn de beats op deze tape van uitstekend niveau. Het punt is echter dat Stalley bovenal een matige rapper is met de flow van een erwt en de timing van een tuinboon. Een hele tape lang een rapper horen vechten tegen zijn eigen a-muzikaliteit is vrij vermoeiend en bovendien totaal onnodig. Wellicht is het Ross’ onzekerheid dat hij alleen tweederangs rappers op zijn label tekent (Meek Mill en Gunplay niet meegerekend). Uitzonderingen daargelaten (zie Wale die tegen alle verwachtingen in bijzonder goed scoort met een idioot slecht album ) is dat voor de betrokken rapper vaak geen succesformule. Stalley ondervindt dat telkens weer en lijkt daarmee voorbestemd om voor altijd in de modder van de marge te ploeteren. Chief Keef Bang 2 Sinds Finally Rich vorig jaar uitkwam is de wereld een vreemd soort rap-ster rijker. Jong en onbezonnen, een schijnbaar ongeleid projectiel dat stoïcijns de wereld aan diggelen rapt. Op zijn manier. En dat dat niet de manier is van veel oldschool-heads dat is wel duidelijk en ook niet erg, die kunnen gerust naar hun obscure Papoose-bootlegs blijven luisteren. Chief Keef is de stem van een nieuwe generatie, een fenomeen die met een onverschillige kalmte en speelsheid de gewelddadige wereld om zich heen beschrijft. Sinds Finally Rich is Keef eindelijk rijk, succesvol, getekend op een groot label en erkend door critici. Zo kan er eigenlijk weinig meer fout gaan, zou je zeggen. En dat hij deze zomer tekende bij Brick Squad en daarmee zich aansluit bij een stel supergetalenteerde rappers onder leiding van Gucci Mane en Waka Flocka is alleen maar een teken van ultiem succes en erkenning. Bang 2 is Keefs eerste tape na Finally Rich en als dit een teken van Keefs progressie is kunnen we de man bij deze afschrijven. Een zooitje tracks dat zo te horen in een douchecabine onder invloed van liters lean in één take is opgenomen. Keefs nieuwe stijl is nog trager maar ook veel ongeïnspireerder dan hoe we hem vorig jaar leerden kennen. Natuurlijk was dat stoïcijns, ongeïnspireerd rapstijltje een deel van de charme maar hier draaft hij door en dat is geen mooi gezicht. Afgezien van een of twee tracks waarop hij zijn oude niveau haalt ('Ain’t Done Turnin’ Up', 'Tracy Morgan', '12 Bars') is de hele tape één dikke brij van lang uitgerekte lettergrepen, lacherige adlibs en half uitgewerkte hooks. Onbegrijpelijk ook dat een recent hitje als 'Macaroni Time' hier in geen velden of wegen te bekennen is. Keef werd afgelopen week 18 jaar oud, dat is nog vrij jong en dan kun je het je permitteren om een misstap te maken. Laten we hopen dat hij dit zelf ooit nuchter terugluistert en inziet dat dit zonder een overdosis lean of ghb niet te pruimen is.