Toen in 2011 de Odd Future-hype op haar hoogtepunt was, en Tyler, the Creator met zijn kompanen de internationale podia onveilig maakte, ontbrak steevast een van de meest spraakmakende leden van de groep: Earl Sweatshirt. Met 'EARL' – een nummer met zowel een licht verontrustende clip als tekst – had de toen 16-jarige indruk gemaakt. Terwijl Tyler langzaam een ster werd, was Earl spoorloos. Later zou blijken dat hij door zijn moeder – maar niet tegen zijn wil – naar een internaat in Samoa was gestuurd in een poging hem te laten opgroeien buiten de schijnwerpers. Per e-mail schreef hij The New Yorker in 2011: “You’ll hear from me without a doubt when I’m ready”. Dat moment lijkt nu, met zijn majordebuut Doris , gekomen.
Dat de ook nu pas 19-jarige zijn tijd heeft genomen voor zijn debuut, lijkt een goede keuze te zijn geweest. Zowel Tyler als Earl manifesteerden zich in hun eerste releases als provocateurs tegen wil en dank. Achter hun obscene teksten ging een complex gevecht tegen emoties schuil, veroorzaakt door het gemis van een vaderfiguur, onzekerheid en verveling. Op Doris maakt Earl een evenwichtiger indruk: provocaties blijven aanwezig, maar hij schrikt er evenwel niet voor terug om te reflecteren op zijn gedrag in de periode net voordat hij naar Samoa vertrok. In ‘Chum’ rapt hij over de leegte die hij voelde omdat hij opgroeide zonder vader (de Zuid-Afrikaanse dichter Keorpetse Kgositsile die na de scheiding naar zijn thuisland terugkeerde) en vindt hij daarin een verklaring voor zijn recalcitrante, excessieve gedrag. Op ‘Sunday’ geeft hij inkijk in zijn relatietwijfels tegen het decor van een zonnig Los Angeles – waar de hitte drukkend werkt op zijn gemoedstoestand. Doris laat zich grotendeels lezen als een weergave van Earl's twijfels en depressief aandoende verveling, waardoor het album vaak neerslachtig klinkt, en op positievere opschepmomenten op zijn best loom. Zijn lage stem en soms offbeat flow zorgen ervoor dat er nooit echt vitaliteit uit zijn raps spreekt, wat in dit geval goed bij de thematiek van het album past. Het werkt, omdat zijn stemgeluid genoeg karakter bezit. Dan zijn er tevens de gastartiesten – waaronder Mac Miller, RZA en enkele Odd Future-rappers – die de plaat als totaal meer dynamiek meegeven. Daar komt bij dat Earl Sweatshirt een ongenadig goede selectie aan beats heeft uitgekozen: hoogtepunt zijn de blazers in The Neptunes’ 'Burgundy' en het in freejazz uitmondende 'Hoarse' van jazzcollectief Badbadnotgood. In 2011 gold Odd Future als een enorme belofte. Frank Ocean heeft die zonder meer waargemaakt, bij Tyler, the Creator is dat nog maar de vraag: velen vinden zijn eerste mixtapes beter dan zijn albums. Domo Genesis en Hodgy Beats zijn enigszins in de underground blijven steken. Earl Sweatshirt had door zijn lange afwezigheid wellicht de grootste druk van allemaal op zijn schouders, maar heeft dat omgezet in creativiteit, door zijn worsteling met die verwachtingen terug te laten komen in zijn teksten. Doris kent een bijna aantrekkelijke somberheid, zijn muziek klinkt eigenzinnig en zijn gevoelens oprecht. Het gevaar en ontregelende van zijn mixtape is naar de achtergrond verdwenen, maar daar hebben we een rapper bij die op natuurlijke wijze zowel zijn zelfvertrouwen etaleert als zijn zwaktes toont. “People just want to hear you rap” zegt gastartiest Vince Staples in 'Burgundy'. Precies dat. (8.0)