In 1984 tekende LL Cool J als eerste artiest bij het toen nog piepjonge Def Jam records; het pionierende hiphoplabel waar hij later, met onder meer Public Enemy, Run-DMC en Slick Rick, zou uitgroeien tot een van de meest bepalende en iconische rap acts van de 20e eeuw. Nu staat de inmiddels 45-jarige rapper/acteur op het punt zijn nieuwste wapenfeit Authentic de wereld in te slingeren. Een album dat, voor het eerst, niet onder de vlag van Def Jam zal uitvaren. State besloot daarom tot een terugblik.
Tekenen bij Def Jam LL Cool J (James Todd Smith, 1968) groeide op bij zijn grootouders in Queens, New York. Hij woonde daar samen met zijn moeder en bleef zodoende uit handen van zijn gewelddadige vader die hen misbruikte. Op een dag reed zijn vader, van slag geraakt door de zoveelste vergeefse poging zijn vrouw voor hem terug te winnen, naar het huis van LL’s grootouders en opende het vuur. Zijn opa en moeder raakte gewond, maar overleefden de aanslag. Sommigen zouden later beweren dat het fysieke en verbale misbruik van zijn vader de jonge Todd Smith tot een recalcitrante pestkop maakte, die in hiphop een uitlaatklep zou vinden voor al zijn woede en verdriet. Hoe het ook zij, LL’s passie voor muziek bleef thuis niet onopgemerkt en zijn grootouders stimuleerden hun kleinzoon zoveel als ze konden. Zo kreeg de toen nog elfjarige G.O.A.T. zijn eerste set draaitafels van zijn opa en diende zijn oma – die later nog een belangrijke rol zou spelen in het overwinnen van een kwetsbaar punt in zijn carrière – als klankbord voor zijn teksten en voordracht. Het was in de kelder van zijn grootouders waar LL begon met opnemen en waar hij besloot zich volledig toe te leggen op de muziek. De daarop volgende jaren struinde de inmiddels dertienjarige LL hongerig de ondergrondse clubs, huis- en wijkfeesten af in de buurt, op zoek naar een microfoon en een podium. Met enkele vrienden op school vormde hij de groep The Extravagant 3, maar echt serieus was het allemaal niet: Uncle L zag meer heil in een solocarrière. Een vriend van hem luisterde naar de (artiesten)naam Playboy Mickey D en voor de jonge Todd Smith werd het tijd dat hij ook een stoere naam kreeg. Hij doopte zich “Ladies Love Cool James” en zou later toegeven dat het “ladies love” gedeelte op dat moment – LL was toen zestien jaar oud – niet meer dan wensdenken was. Als “Ladies Love Cool James” bekogelde hij labels als Tommy Boy en Sugar Hill met demo’s, maar nam de afwijzingen met eenzelfde frequentie weer in ontvangst. Met Russell Simmons Rond die tijd gooide de toen nog volstrekt onbekende producer Rick Rubin hoge ogen met zijn monsterhit It’s Yours (T-La Rock en Jazzy Jay). LL stuurde de producer zijn demo, maar die claimde het bandje niet te kunnen vinden. Rubin, een student aan de New York University, opereerde vanuit zijn studentenkamer en werd in die tijd overspoeld met bandjes en met brieven. Hij schonk er weinig aandacht aan, maar diens vriend Adam Horovitz (de latere Ad-Rock van de Beastie Boys) was wel degelijk geïnteresseerd en spitte geregeld door de honderden bandjes en brieven die zijn vriend kreeg toegestuurd. Adam stuitte op LL’s bandje en was onder de indruk. Hij liet het aan Rubin horen die James vervolgens uitnodigde om eens bij hem langs te komen. Samen namen ze het nummer I Need A Beat op en kort daarna tekende Rubin – samen met collega Russel Simons – de toen pas zestienjarige James als eerste artiest op hun pas opgerichte label Def Jam records. Softe muziek Een jaar na I Need A Beat bracht LL Cool J zijn goedverkopende debuut Radio uit. Het album werd geprezen om Rubins innovatieve producties en LL’s energieke b-boy raps. Klassieke hits als Can’t Live Without My Radio en Rock the Bells zetten de jonge rapper en het label direct op de kaart. Ook LL’s op breakdance geënte kledingstijl, geïnspireerd op die van Run-DMC, sprongen in het oog. Jonge fans sleepten radio’s (zogeheten “ghetto blasters”) mee op hun schouder, droegen pluche Kangol petjes met daaronder gekleurde Sergio Valente spijkerbroeken, Le Tigre sportjasjes en “shell toe” Adidas sportschoenen . Een haast cartoonesk stereotype dat inmiddels zelfs in ons kleine kikkerlandje (!) symbool is komen te staan voor wat old school hiphop mag heten. Met Paul Simon Het succes van Radio werd al snel opgevolgd met BAD (Bigger And Deffer) ; de plaat waarmee LL (door de single I’m Bad ) doorbrak in het Verenigd Koninkrijk. BAD was tevens het album waar I Need Love op stond; hiphop’s eerste ballad die een hoge notering in de hitlijsten haalde. Uiteraard hadden rappers voor LL Cool J het ook al over de liefde gehad – denk aan The Lover In You van de Sugar Hill Gang – maar een commercieel succes bleef doorgaans uit. Hiphop ging immers over stoer doen en over het (dansbaar) verslaan van misstanden in de vaak ruige binnensteden. Niet bij LL Cool J, die deed er met zijn derde album Walking with a Panther nog eens een schepje bovenop en leek vastberaden het “ladies love” gedeelte in zijn naam eer aan te doen. Hij profileerde zich eens te meer als een gevoelige romanticus en vurige minnaar. Illustrerend zijn het zwoele One Shot For Love waar hij met liefdesverdriet kampt of het zelfingenomen I’m That Type Of Guy . In de videoclip van laatstgenoemde zien we LL als inbreker een zwaar beveiligd pand betreden en een kraak zetten. Wanneer hij de kluis eenmaal open heeft blijkt deze vol te zitten met schaars geklede vrouwen. Jackpot; want hier was het de ladies lover natuurlijk allemaal om te doen geweest. Tevens werd met Walking with a Panther de dansvloer bediend, want LL kon met Jingling Baby (inmiddels ook te horen op Ludacris’ nieuwste ) wederom een monsterhit op zijn naam schrijven. Ondanks het commerciële succes was de ontvangst gemengd. Met name de liefhebbers van LL’s eerdere werk waren teleurgesteld, volgens hen was LL Cool J verworden tot een softie en was de b-boy pit van weleer er volledig uit. Mama zei… LL Cool J trok zich de kritiek op Walking with a Panther aan, maar liet er geen gras over groeien. Opgepept door zijn grootmoeder (“knock ‘em out boy”) zou hij nog geen jaar later terugkeren om zijn criticasters de mond te snoeren met het meedogenloze Mama Said Knock You Out . Op het nummer haalde LL fors uit naar hen die aan hem twijfelden en ventileerde “the greatest of al time” nog wat oud zeer jegens Kool Moe Dee; met wie LL het al geruime tijd aan de stok had. Mama Said Knock You Out leverde LL zijn eerste Grammy Award op en het gelijknamige album zou later verreweg zijn bestverkopende blijken. Hoewel de vrouwtjes nog absoluut niet waren afgezworen trof de luisteraar niettemin een gretigere LL; één die zich bewust leek van zijn eigen kunnen en zijn concurrenten publiekelijk het nakijken probeerde te geven . Met Michael Jackson Zoals je vaak ziet bij artiesten die al een lange tijd meedraaien; gaandeweg zullen ze zich proberen aan te passen aan de veranderende smaak van de luisteraar. Zo ook Todd Smith. Enigszins doorgeslagen in zijn eigen stoerdoenerij leek LL met zijn opvolger 14 Shots to the Dome te willen aansluiten bij de destijds ontzettend populaire gangsta rap acts uit het westen van de Verenigde Staten als Ice Cube en Cypress Hill. Zo rapt hij op How I’m Coming : “You can call me “R&B” homies // Which stands for Rough Brother// Word to my grandmother // I buck you in the head just to let ya know // Stick you for ya dough, spit on the flo”. Een staaltje onvervalste “guntalk” dat voor de voormalige Casanova uit Queens waarschijnlijk net zo onwennig heeft moeten klinken als voor de luisteraar. Spierballen, lippen likken en commercie Pas met het daarop volgende Mr Smith lijkt LL Cool J’s stijl, zoals we die nu kennen, zich een beetje uit te kristalliseren. Te weten: langzaam en zwoel rappen over met R&B doorspekte instrumentaties en hooks. Het Le Tigre breakdance jasje heeft dan overigens al een tijdje plaats gemaakt voor een uit zijn stiksels springende tank top die LL’s imposante wasbord bedekt. Ook het Kangol hoedje is inmiddels vervangen voor een zonwerende fitted hoofddeksel van FUBU. De strekking van zijn verhaal: Ladies Love Cool James. Zo wordt Boyz II Men van stal gehaald om met Hey Lover even een nieuwe Grammy op te komen halen en moet op het hitsige Doing It minimaal één generatie (Amerikanen) zijn verwekt. Mr. Smith is echter ook het startschot voor meer voorspelbare en (nog!) commerciëlere albums. LL is niet blind voor de trend van de dag en flirt zo af en toe wel erg opzichtig met hetgeen op dat moment in de mode is. Zo liftte hij met zijn Phenomenon wel erg expliciet mee op de formule waarmee Bad Boy Records destijds haar miljoenen bij elkaar harkte, en sloeg hij later met het album The DEFenition de handen in een met de immens succesvolle Timbaland. Hoewel LL’s intentie om met zijn tijd mee te gaan absoluut valt te prijzen - en hij nog steeds erg onderhoudend uit de verf komt - verwordt hij wel langzaam tot “de rapper die het ook doet” in plaats van de rapper die pionierde met gevoelige ballads of als eerste rap act ooit met een voltallige band optrad tijdens zijn unplugged optreden van Mama Said Knock You Out . Niettemin lijk Uncle L zijn hitgevoelige en veelal op R&B geënte stijl te hebben omarmt. Of zoals hij het zelf adequaat verwoord op Shake It Baby “You do it for the gangsters // I do it for the ladies, but it's all money baby” Acteren en endorsements En geld verdient de afgetrainde LL Cool J zeker. Voornamelijk met zijn acteercarrière. Hoewel hij al in 1985 zijn acteerdebuut maakte in Kush Groove , een film geïnspireerd op de begindagen van Def Jam, zou het nog minimaal tien jaar duren voordat hij zijn eerste hoofdrol te pakken had met het, weliswaar geflopte, Out of Sync (1995) en de sitcom In The House (1995). Zijn loopbaan als acteur raakte echter pas in een stroomversnelling na de succesvolle haaien thriller Deep Blue Sea (1999) en de daaropvolgende bijrol als Mr. Jones in Charlie’s Angels (2000). Drie jaar later maken zijn bijdragen aan de blockbusters S.W.A.T. en Deliver Us from Eva dat Hollywood niet meer om hem heen kan: LL Cool J is gekomen om te blijven. Zijn huidige hoofdrol in de inmiddels al vier seizoenen lopende televisieserie NCIS Los Angeles is daarvan het meest recente bewijs. Toch is zijn goedlopende acteercarrière niet de enige bron van additionele inkomsten. Zo publiceert LL diverse work-out plannen en voedingtips voor hen die er net zo afgetraind uit willen zien als de meester zelf, deelt hij inspirerende levenslessen en coacht hij je richting succes . Daarnaast heeft de G.O.A.T. recentelijk nog een lucratieve overeenkomst gesloten met technologie concern Sony voor de uitrol van zijn muzieksoftware My Connect Studio ; een in Sony laptops opgenomen applicatie die gebruikers in staat stelt om op afstand muziek met elkaar te maken. Alsof dat niet genoeg is, stond de inmiddels 45 jarige rapper eerder al aan de wieg van het eens zo populaire kledingmerk FUBU (For Us By Us), dat in 1998 nog een omzet genereerde van bijna 350 miljoen dollar. Bewijsdrift en de toekomst Voor de pegels hoeft LL Cool J het dus al lang niet meer te doen. Toch lijkt hij erop gebrand om, zelfs nu zijn contract met Def Jam ten einde is, nieuwe werk uit te brengen. Alsof hij wil bewijzen dat hij het nog steeds kan. Hoewel de beste man lichamelijk nog steeds in topvorm verkeert, komt LL nu helaas wel op een leeftijd waarin het zwoel voordragen van opwindende versjes iets zieligs begint te krijgen. Iets smerigs zo je wilt. Het zou zonde zijn wanneer LL straks zijn eigen (imposante!) loopbaan weet te reduceren tot slechts een karikatuur, een gimmick. Met Brad Paisley Dit alles wordt extra pijnlijk wanneer LL - net als op zijn laatste album Exit 13 - zijn veronderstelde relevantie bij de luisteraar door de strot probeert te duwen. Neem het paternaliserende Dear Hip Hop, waar Uncle L de muziekstroming hiphop – voorgesteld als persoon – zijn excuses maakt voor de verloedering door hen die na, of anders dan, hem kwamen. Even leek LL’s nieuwste wapenfeit eenzelfde dogmatische connotatie met zich mee te dragen. “Ome L” die de lieve luisteraars ‘ns even uitlegt hoe dat hiphopdingetje nu precies werkt. Maar de albumtitel werd gewijzigd van het pretentieuze Authentic Hiphop naar Authentic; een titel die beter zou aansluiten bij de verbreding van LL’s muzikale horizon. Leek de rapper aanvankelijk met Take It nog de gebaande paden te bewandelen, inmiddels belooft de waslijst aan verschillende gastverschijningen (van Eddie Van Halen tot aan Earth, Wind & Fire) een ratjetoe aan muziekstijlen. Tevens zal country ster Brad Paisley een opwachting maken op Authentic. Brad en LL werkten eerder al aan het omstreden nummer Accidental Racist voor Paisley’s laatste album. Hoewel het nummer opriep tot verbroedering tussen blanken en zwarten werkte de boodschap averechts. De twee riepen de luisteraar op om over de voortslepende raciale spanningen uit het verleden heen te stappen en gezamenlijk naar de toekomst te kijken. Goed bedoeld natuurlijk, maar de bagatelliserende teneur van het nummer (LL: If you don't judge my gold chains/ I'll forget the iron chains) schoot bij velen in het verkeerde keelgat. Een typisch gevalletje “lost in translation”. Wellicht ook een gevalletje “schoenmaker blijf bij uw leest” want ondergetekende houdt voor zijn hart vast voor het nog te verschijnen Authentic. LL is absoluut buitencategorie, maar zijn genre overstijgende gimmick doet geforceerd aan en klinkt onwennig. Het valt dan ook nog maar te bezien hoe authentiek LL Cool J daadwerkelijk voor de dag komt met zijn nieuwe album. Wat zou je grootmoeder hiervan gedacht hebben LL? Take It is gelukkig van het album gehouden, maar LL lijkt vooral zoekende op zijn nieuwe album. Beluister de plaat hier (rechts op de pagina)