De legendarische graffiti kunstenaar Futura 2000 was onlangs in onze hoofdstad om zijn bijdrage te leveren aan een speciaal project. Groot graffiti-liefhebber Dennis L'Ami interviewde de pionier over zijn kijk op de graffiti-kunst en hoe het voor de legende allemaal begon. 
Legendes ontmoeten is altijd tricky. Het kan namelijk zo maar zijn dat je grote held van toen een chagrijnige zeikerd is geworden die alleen maar in de verleden tijd praat. Hoeveel old-schoolers lopen er niet rond met een vroeger-was-alles-beter-complex? "Cats nowadays weten dit niet, cats nowadays weten dat niet." Tja. Toch zijn er ook old-schoolers die nog lang niet met pensioen zijn en altijd vooruitkijken tot kunst hebben verheven. Sterker nog, die dit principe zelfs uitdragen via hun naam; kan het optimistischer in deze tijden van crisis? Ik heb het over Futura 2000, de levende graffiti-legende uit New York, die al tags zette toen de meesten van ons nog rond zwommen in de spuitbus van onze vaders. Hij was onlangs een paar dagen in Amsterdam om zijn laatste project te promoten; voor het cognac-merk Hennessy ontwierp hij een special edition VS fles. "Deze samenwerking geeft mij toegang tot nieuwe werelden", vertelt Futura (de toevoeging 2000 heeft hij 13 jaar geleden achter zich gelaten) in een comfortabele loungeroom in zijn hotel. "Anderzijds open ik deuren voor Hennessy, omdat ik wortels heb in de onder- én bovengrond. Ik ben natuurlijk niet de eerste die dat doet. Het was Fab 5 Freddy, voormalig presentator van YO! MTV Raps, die voor het eerst een connectie maakte tussen de straat en de popwereld door mee te werken aan het nummer ‘Rapture’ van de toen populaire zangeres Blondie. Hij heeft vele deuren geopend." We bevinden ons nu in de begin jaren 80 en Hip Hop is binnen korte tijd uitgegroeid tot de talk of the town . Net daarvoor is Futura teruggekeerd naar zijn oude buurt in de Upper Westside van Manhattan, na vier jaar bij de marine te hebben gezeten. "Ik kwam terug met 20.000 dollar cash omdat het leger nu eenmaal veel gelegenheid geeft voor allerlei soorten hossels. Het is gemakkelijk om spullen van A naar B te krijgen als je de hele wereld over vaart. Maar toen ik mijn oude vrienden terugzag on the block bleek dat zij exact hetzelfde deden als vier jaar daarvoor en dat was niet veel. Omdat ik door de marine veel had gezien wist ik dat ik niet terug kon naar mijn oude leven in de hood. Er was toen zoveel creatieve energie in New York, ik besloot dat ik het anders ging doen." Een paar jaar daarvoor was hij al actief geweest in de nog jonge graffiti-subcultuur van New York. Die periode bleek een fundament voor zijn latere werk. "In mijn begintijd was ik vooral een tagger. Op de avond dat ik voor het eerst iets groots zou gaan doen sloeg het noodlot toe. Tijdens een nacht in 1973 stond ik samen met mijn vriend Ali in een metrotunnel om een wholecar te gaan spuiten. Door een vreemde samenloop van omstandigheden ontploften er een paar spuitbussen, waardoor Ali hevige brandwonden opliep." Geruchten over het voorval binnen het gesloten graffitiwereldje deden Futura besluiten er een paar jaar tussenuit te knijpen. "De marine was op dat moment de minst slechte optie. Mijn vader had gediend in de tweede wereldoorlog en ik was opgevoed met veel vaderlandsliefde. Op de televisie zagen we avond aan avond beelden van dode Amerikaanse soldaten. Na het ongeluk in de metrotunnel trok dat gevoel van broederschap me erg aan. Het was voor mij op dat moment vlucht uit alle gekte in New York." -Futura In die tijd was graffiti nog erg experimenteel. Alles kon - een standaard was er nog niet. Futura legt uit. "Graffiti begon op de puinhopen van de jaren zestig. De maatschappij was in beweging. President Kennedy was vermoord, Martin Luther King was vermoord, de Vietnam-oorlog was aan de gang en de civil right movement liet van zich horen, evenals de Black Panther Party. In zo’n ontwrichtende tijd is het niet vreemd dat mensen op zoek gaan naar nieuwe middelen om met elkaar te communiceren, om verbondenheid te zoeken. Graffiti was zo’n middel, zeker voor jonge kids in de grote stad." Toen Futura terugkwam was de scene in een paar jaar gegroeid van een kruipende baby naar een zelfbewuste puber met strikte codes, die direct door hem werden gebroken. Zijn volledig abstracte wholecar was revolutionair voor die tijd, zowel qua stijl als techniek. Bovendien, omdat graffiti toch vooral gaat om het representen van je naam (ook toen al), was het weglaten van letters not done. Futura deed het wel en het zou niet de laatste keer zijn dat zijn drang naar vernieuwing hem erkenning opleverde. -Futura (wholecar) Vanaf dat moment rijst zijn ster snel. "Fab 5 Freddy was mijn grootste invloed, hij verbond in die tijd uptown met downtown. Zo ontstond er downtown al snel een gemeenschap van kunstzinnige mensen, met allerlei verschillende achtergronden. Andy Warhol was de bekendste, maar ook Jean-Michel Basquait , Keith Haring , en verschillende graffiti-schrijvers hingen veel rond op de parties en exposities die werden georganiseerd. Ons werk werd omarmd en voor het eerst geshowd in chique galeries, zoals de Fun Gallery. Graffiti king Zephyr zei hier ooit over: "de media was op zoek naar the next cool thing en ze kozen graffiti." Futura’s werk wordt vanaf dat moment regelmatig geëxposeerd, net als dat van zijn graffiti-vrienden Crash, Dondi, Zephyr, Lee en anderen. Graffiti wordt hot en is niet meer weg te denken uit de mainstream. De scene was door deze ontwikkelingen aan het veranderen. Zo zorgde de New York City Rap Tour in 1982 voor de definitieve doorbraak van hiphop in Frankrijk. De tournee bestond onder andere uit DJ Afrika Bambaataa , Grand Mixer D.ST & the Infinity rappers, The Rock Steady Crew, Futura 2000, Dondi, Phase Two, Fab 5 Freddy en Rammellzee. Futura hierover: "Er werd gerapt, graffiti gespoten en gebreakt. Mensen begrepen er niets van, maar de Fransen omarmden ons. Tot op de dag van vandaag is Frankrijk op de VS na de grootste markt voor hiphop. Buitenlanders vonden onze beschilderde metrostellen fascinerend - New Yorkers die iedere dag met de metro naar hun werk moesten vonden het simpelweg smerig en bedreigend. Over de hele wereld houdt men inmiddels van hiphop, maar de Nederlanders waren de eersten die in graffiti geïnteresseerd waren. Het heeft me vriendschappen opgeleverd, zoals die met Delta bijvoorbeeld." Delta is één van de grootste graffiti-schrijvers van Nederland door zijn innovatieve 3D-stijl. Hij ontwierp onder andere het artwork van Opgezwolles Vloeistof album. -Delta "De juiste support en openheid voor nieuwe dingen heb ik altijd in Europa gevonden. Bedenk wel, dertig jaar geleden was er geen Google. Als je iets wilde zien moest je ergens naar toe en er moeite voor doen. Dat maakte dat de involvement erg hoog was. Als je down was met the movement, dééd je ook iets voor de movement. Het verkrijgen van informatie is makkelijker geworden en dat heeft de scene ook veranderd, denk ik." De do-it-yourself cultuur van straatkunst zal altijd blijven bestaan. Door social media is een graffiti-piece die gisteren is gezet, vandaag al voor de hele wereld te zien. Dertig jaar geleden moest er een maand worden gewacht tot er een nieuwe editie verscheen van een graffiti-magazine om up-to-date te blijven. Dat verlangen had iets romantisch, maar Futura is hier niet rouwig om. "Het is een proces dat voortgaat. Punt." Uiteraard volgt hij de streetart-scene nog op de voet en heeft zo zijn voorkeuren. "Banksy is slim. Erg slim, maar hij heeft een stijl ontwikkeld die zo gemakkelijk is na te maken dat ik nu overal Banksy-kopieën zie en dat ruïneert zijn reputatie wel een beetje. Zijn werk is niet zo technisch ingewikkeld als dat van Logan Hicks, C215 of Swoon. Zijn stijl is minimaal en minimaal is gemakkelijk na te maken. Los daarvan, hij heeft op de meest fantastische plekken zijn stencils staan." -Banksy "Iemand als Obey vroeg met zijn kunst eigenlijk aan de rest van de wereld: ‘doe met me mee, dit is hoe je het doet, maak de posters nu zelf! Dat past goed in de filosofie van straatkunst." -Obey "Mijn persoonlijke favoriet is Blu, uit Italië. De details, de inhoud en stijl van zijn werk is ongelofelijk. Als hij ergens verschijnt, neemt hij een stad óver! Hij stopt niet bij de grenzen van een muur, hij gaat er letterlijk omheen! Amazing stuff. Bewegende graffiti , letterlijk!" We worden elegant onderbroken door de PR-dame van Hennessy; Futura heeft nog een drukke dag voor de boeg. Hij is net zo oud als mijn vader, maar die heeft me nog nooit de volgende vraag gesteld terwijl we afscheid nemen: "Mail me nog wat tips voor goede Nederlandse hiphop van nu, okay?" Will do.