Is het een grappig toeval of een ordinaire jatpartij? Het speciaal ontworpen logo voor de kroning van Willem-Alexander (WA) heeft veel weg van het logo dat op het album Alledaagse Waanzin (AW) van rapper Sticks prijkt. En laten beide ontwerpers ook nog eens vanuit dezelfde stad opereren. State Magazine zocht de zaak tot de bodem uit.
Speciaal voor de troonswisseling op 30 april zocht de Gemeente Amsterdam naar een bureau dat de ‘citydressing’ van de binnenstad zou ontwerpen. Gisteren maakte Burgemeester Van der Laan bekend dat het ontwerp van het Amsterdamse bureau Koeweiden Postma is verkozen. Het gaat om de versiering van gebouwen rondom de Dam en het IJ en vlaggen en affiches door de gehele stad en langs toegangswegen. ‘Doel is dat Amsterdam er op die dag extra feestelijk en sfeervol uitziet voor alle Amsterdammers en alle bezoekers. Ook is het belangrijk dat Amsterdam mooi in beeld wordt gebracht door binnen- en buitenlandse TV-zenders en de vele honderden fotografen die voor de troonswisseling naar de stad komen.’ Kortom, een big deal dat door miljoenen mensen zal worden bekeken. Het trotse Koeweiden Postma zegt dat het ontwerp gebaseerd is op de initialen van de nieuwe koning: W.A.. Maar voor rapliefhebbers zal het ontwerp heel bekend voorkomen. Het heeft namelijk veel weg van het logo op de hoes van Sticks’ album Alledaagse Waanzin. Dit logo werd in 2010 ontworpen door de eveneens Amsterdamse ontwerper Jay Sunsmith . Sunsmith is al jaren verantwoordelijk voor diverse hiphop-artwork. Eerst als onderdeel van het collectief Hotel en sinds enkele jaren op eigen titel. Hij vond de gelijkenis opvallend, maar kan ook goed voorstellen dat er sprake is van toeval. “Als je tien aparte ontwerpers duidelijk brieft over een nieuwe interpretatie van een monogram met deze twee letters, dan kan ik me voorstellen dat het close wordt.” “Je kunt niet heel veel kanten op”, vervolgt Sunsmith. “Dan zit het er in dat je met een soortgelijke oplossing komt. Ik kan me ook voorstellen dat iemand het Alledaagse Waanzin logo ooit heeft gezien of de plaat heeft gehoord en dat onbewust iets blijft hangen. Voor mezelf maakt het niet uit. Ik heb bepaalde waarden voor ontwerp en zal niet iemand zijn die een rechtzaak aanspant. Laat vooral veel mensen naar Alledaagse Waanzin luisteren.” Hugo van de Bos, Strategy Director bij Koeweiden Postma wuift vermoedens van plagiaat weg: “Als er al sprake is van inbreuk dan is dat bij de albumhoes het geval.” Hij wijst op het jarenoude monogram van de prins. Hier ontbreekt overigens wel de tussenliggende stip danwel ruit. Volgens advocaat Menno Heerma van Voss van SOLV Advocaten is het in het geval van logo’s niet per se lastiger om een zaak te beginnen dan in andere auteursrecht-zaken. Hij stelt dat er geen sprake hoeft te zijn van verwarring om toch een zaak te hebben. Het gaat allereerst om de totaalindruk; lijkt het simpelweg op elkaar. Toch is hij van mening dat dit in het geval van het nieuwe logo geen zaak oplevert. “Ik kan begrijpen dat de eerste reacties zijn: ze lijken op elkaar of ze hebben wat van elkaar weg, maar dat is juridisch niet voldoende”, zo stelt hij.” “Van uitgaande dat het albumlogo auteursrechtelijk is beschermd en de basisvormgeving ervan (de W met uitlopers en de stip er onder (of dubbele onderbroken V) ook niet in eerdere ontwerpen voorkomt (dus oorspronkelijk en beschermwaardig is), is mijn eerste indruk dat - ondanks de gelijkenis van de basisvorm -, de totaalindrukken van beide logo’s niet overeenstemmen. Dit met name vanwege de volgende verschillen die een andere totaalindruk veroorzaken: ▫ één kleur vs verschillende kleuren die in elkaar over vloeien, ▫ wit vs oranje, geel, goud; ▫ ronde vs scherpe hoeken; ▫ stip vs ruit; ▫ verhoudingen: de bovenste uitlopers t.o.v. onderste uitlopers verschillen vs zijn gelijk maatvoering ▫ compact vs langgerekt. Mijn eerste indruk is: het Kroningslogo maakt geen inbreuk op auteursrechten op het albumlogo.” Heerma van Voss vervolgt: “In de praktijk komt het er vaak op neer dat de eiser de overeenstemmende elementen benadrukt en de andere partij de verschillen. Zo zou de ontwerper van het albumlogo wellicht ook kunnen benadrukken dat de spanning die door de ontworpen basisvorm (met name door de plaats van de stip/ruit tussen de twee uitlopers en dat de stip/ruit beiden het einde vormen van de onderbroken V) het kenmerkende essentiële vormgevingselement is voor en van het logo. Dit komt terug in het Kroningslogo waardoor er dus wel sprake zou zijn van een overstemmende totaalindruk. Het blijft een kwestie van interpretatie. Als ik geld op een van de twee zou moeten zetten, zou ik in dit geval mijn geld zetten op het Kroningslogo, geen inbreuk.” Voor wie meer zou willen lezen over auteursrecht en ontwerp, check .